Hình ảnh Nam Phương Hoàng hậu trong triều phục,quốc phục và tem thư (1913_1963) photo internet.
VIẾNG MỘ NAM PHƯƠNG HOÀNG HẬU
( chủ đề tìm hiểu lịch sử VN cận đại ).
Là một phần trong chương trình của Trại Giữ Vững 1 Làng BH-RA tổ chức tại Brugeilles, Beynat 19190 thuộc vùng Corrèze,France. Ngày 15/7, buổi sáng viếng mộ Nam Phương Hoàng Hậu tại làng Chabrignac,Limousin,France. Sau bữa điểm tâm sáng nay 15/7/2023 , theo đúng chương trình 10g sáng phái đoàn ACE Làng BH-RA lên đường từ Beynat đến làng Chabrignac để viếng mộ Nam Phương Hoàng Hậu vợ vua Bảo Đại , vị vua cuối cùng của triều nhà Nguyễn . Hai thị trấn chỉ cách nhau cách nhau độ 50 km nhưng vì đường núi xe chạy quanh co , lên cao xuống thấp vượt qua nhiều đèo nên chúng tôi mất hơn môt tiếng đồng hồ mới đến nơi. Sau khi cho xe vào bãi đậu chúng tôi đi bộ đến nghĩa trang làng Chabrignac .
Đường vào nghĩa trang làng Chabrignac nơi yên nghĩ Nam Phương hoàng Hậu (1913_1963)
Thật ngạc nhiên có đám đông khoảng trăm người dân Pháp cùng các vị quan chức , vài vị đại biểu của họ mang trước ngực "băng cờ tam tài " nước Pháp ,tất cả đang tụ tập đứng trước con đường dẩn vào nghĩa trang ?! Phải chăng họ đang chờ đón chúng tôi ?! Về phía họ ,một số đang dõi mắt tò mò nhìn đám con dân nước Việt lặng lẽ tiến về nghĩa trang .... Nhờ đã cập nhật thông tin và tài liệu lịch sử về Nam Phương Hoàng Hậu tôi đã hướng dẫn đoàn vào ngay mộ phần của người nằm ở hàng thứ hai phía tay phải tính từ cổng nghĩa trang , mộ phần đơn sơ là một tấm đan xi-măng phẳng có hình nỗi thập giá, khiêm tốn đặt giữa phần đất thấp, trên đầu có một tấm bia khắc một dòng chữ hán từ trên xuống dưới ghi "Đại Nam Nam Phương Hoàng Hậu chi mộ" có một hàng rào 3 cạnh bao quanh, trên mộ còn có 2 tấm bia khắc năm sinh 1913 và mất 1963 của bà bằng chữ Pháp .
Ảnh lưu niệm bà con làng Bách-Hợp vùng Rhône-Alpes trước mộ phần Nam Phương Hoàng Hậu .
Bia khắc hàng chữ Pháp màu đỏ do gia đình lập ngày khi ăn táng ghi : Nơi đây yên nghỉ Hoàng hậu Nam Phương nhũ danh Jeanne Mariette Nguyễn Hữu Hào sinh 14/11/1913 mất 13/9/1963. Đó là một cách ghi tên thánh và tên cha của Nam Phương Hoàng hậu .
Sau khi tr. Bùi Dzũng trình bày sơ lược tiểu sử của bà, ACE cùng đọc kinh cầu nguyện cho linh hồn bà được Thiên chúa đoái nhậm ( Nam Phương hoàng hậu là người công giáo), để tỏ lòng tôn kính và ngưỡng mộ bà, mỗi người cầm một cây nhang để cùng nhau góp lại thành một nén nhang ( 9 cây ) cắm trong bình hương đặt trước mộ phần . Kết thúc buổi tưởng niệm , với một khám phá mới tr. Dzũng tiếp tục hướng dẫn ACE đi lên góc trái của nghĩa trang sát hàng ràotrên cao để viếng ngôi "Nhà Mộ" của gia đình Famille De la Besse , đây cũng là nơi chôn cất công chúa Nguyễn Phúc NHƯ LÝ ( người con gái thứ hai của Vua Hàm Nghi ) còn gọi là Bá tước phu nhân xứ De la Besse ,vì bà là vợ của Bá tước François Barthomivat De la Besse.
Công chúa Như Lý ( con Vua Hàm Nghi) ,
ngôi nhà mộ của gia đình Bá tước De la Besse ,
lâu đài Chabrignac với hai tháp nhọn là nơi cư ngụ của Công chúa Như Lý -Bá tước phu nhân De la Besse.( Ảnh: Hoạ Mi Nhu Mì )
Cả hai người Hoàng hậu Nam Phương và công chúa Như Lý (*) lúc sinh thời sống cùng chung một làng ; Nam Phương ở Domain de la Perche và Như Lý thì thỉnh thoảng đến sống trong lâu đài Château de Chabrignac (xem hình). Vì công chúa Như Lý thường xuyên cư ngụ ở lâu đài Château de la Nauche cách Chabrignac 100 cây số ,nên họ đã không gặp được nhau ! Mãi đến khi nghe tin Hoàng hậu Nam Phuơng mất thì công chúa Như Lý mới biết đến dự tang lễ .Theo thứ bậc hoàng tộc thì Như lý là vai cô của Nam Phương vì là con của Vua Hàm Nghi nên vai vế công chúa Như Lý ngang hàng với Vua Khải Định là cha của Bảo Đại . Kết thúc buổi tham quan tưởng niệm những nhân vật lịch sử VN tại nước Pháp , chúng tôi ra về đến cổng nghĩa trang thì gặp đám đông người dân đứng chờ dưới đường mà chúng tôi đã gặp từ trước đang theo đuôi một xe chở linh cửu của một quan chức địa phương đến an táng ở đây chiếm hết lòng đường ,vì thế sự ngạc nhiên ban đầu của chúng tôi đã được giải đáp , ngược lại cư dân nơi đây họ đã hiểu sự hiện diện tình cờ sáng hôm nay của chúng tôi đến viếng thăm mộ phần của Sa Majesté Impératrice d'Annam - Nam Phương Hoàng Hậu an táng ở đây . Chúng tôi đứng nghiêm và giơ tay chào tôn kính khi đi ngang quan tài và đám đông đã rẽ sang hai bên nhường lối đi cho chúng tôi ra về .
Tr. Trần Cao Bằng và Bùi Dzũng trước cổng Domaines de la Perche là nhà của Nam Phương Hoàng hậu lúc sinh thời .
lâu đài Chabrignac với hai tháp nhọn là nơi cư ngụ của Công chúa Như Lý .
Kế tiếp theo chỉ dẩn chúng tôi tiếp tục đến viếng nhà Hoàng hậu Nam Phương toạ lạc ở Domaine de la Perche cách đó khoảng 2 km. Ngôi nhà đã đổi chủ , bên cạnh là một trang trại nuôi bò , chúng tôi không được vào bên trong nên ghi vội vài ảnh lưu niệm trước cổng và rời đi ngay vì mùi phân bò nồng nặc .
Bùi Dzũng
Kỷ niệm chuyến viếng thăm lịch sữ ngày 15/7/2023.
Làng Bách Hợp vùng Rhône-Alpes,Pháp
Chú thích :
* công chúa Như Lý Ưng Lịch Hàm Nghi d’Annam sinh ngày 22 tháng 7, 1908 tại Biệt thự Ngàn Thông ở El-Biar, gần Algiers (thủ đô của Algérie). Cha của bà là Cựu hoàng Hàm Nghi. Mẹ bà là Marcelle Aimée Léonie Laloë, con gái của François Ferrer Laloë – Chánh án của toà Thượng thẩm Algiers. Bà có một chị và một em trai. Bà mất năm 2005 tại Pháp .
Thời trẻ, bà từng theo học ngành Dược, nhưng sau đó bỏ học để kết hôn với François Barthomivat, Bá tước De la Besse (1905 - 1987) vào ngày 20 tháng 4, 1933. Vợ chồng bà sống tại Château de la Nauche (Vigeois, Dordogne, Pháp), và có ba con - 1 trai, 2 gái (trích Wikipedia)
Comments